Cách bài trí bàn thờ gia tiên đúng cách và những điều cần biết!

Thờ cúng tổ tiên là một trong những truyền thống tín ngưỡng cổ xưa, mang ý nghĩa vô cùng quan trọng trong đời sống tinh thần của người Việt. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rõ về bàn thờ gia tiên gồm những gì và cách sắp xếp bàn thờ đẹp. Để việc thờ phụng được diễn ra suôn sẻ, gia chủ cần phải chuẩn bị những vật phẩm thờ cúng cần thiết dưới đây.

XEM THÊM: Hướng dẫn bài trí và sắp xếp bàn thờ Chúa trong phòng khách

Ý nghĩa của bàn thờ gia tiên trong tín ngưỡng thờ cúng của người Việt

Trong truyền thống tín ngưỡng của người Việt, bàn thờ tổ tiên có ý nghĩa rất to lớn. Theo quan niệm của người Việt, “tứ thời xuân tại thủ, bách hạnh hiếu vi tiên”. Nghĩa là trong tứ thời của một năm, mùa xuân là mùa đầu tiên, và trong số trăm hạnh của con người, hạnh phúc gia đình phải được đặt lên hàng đầu.

Với tinh thần “sự tử hơn sự sinh” đã ăn sâu vào tiềm thức của người Việt, thờ cúng tổ tiên dần trở thành một phong tục đẹp, thể hiện lòng kính trọng đối với các bậc tiền bối.

Bàn thờ tổ tiên là sợi dây kết nối giữa hai thế giới, thế giới vô hình và thế giới hữu hình. Đồng thời, đó cũng là nơi để những người sống lại có thể gửi gắm tâm niệm, mong ước của mình đến đấng tối cao.

Trong xã hội ngày nay, việc đầu tư tâm huyết và tiền bạc cho nơi thờ cúng ngày càng trở nên phổ biến. Do đó, cách sắp xếp bàn thờ đẹp và bàn thờ tổ tiên gồm những gì càng phải được thực hiện cẩn thận, chu đáo để đảm bảo việc thờ cúng được diễn ra một cách trang trọng, đầy đủ nhất.

Bàn thờ gia tiên gồm những gì?

Bàn thờ tổ tiên gồm những gì? Đây là thắc mắc được nhiều cặp vợ chồng trẻ đặt ra khi mới chuyển nhà hay lập bàn thờ mới. Tuy nhiên, để thực sự chuẩn bị một không gian thờ cúng đầy đủ và tâm linh, gia đình cần phải biết thêm các vật phẩm thờ cúng khác ngoài những vật phẩm cơ bản như bát hương và bình hoa.

Bát hương

Bát nhang hay bát hương là đáp án đầu tiên cho câu hỏi “bàn thờ tổ tiên gồm những gì?”. Đây là vật phẩm thờ cúng linh thiêng quan trọng nhất được ví như nơi kết nối giữa hai thế giới vô hình và hữu hình. Vào ngày mùng 1, hôm rằm, những ngày lễ Tết quan trọng, gia đình chuẩn bị mâm lễ cúng, thắp nén nhang để mời ông bà gia tiên về hưởng lộc.

Khi mua bát hương, gia chủ cần lựa chọn kích thước sao cho phù hợp với bàn thờ để tổng thể không gian được hài hòa và đồng nhất. Hiện nay có rất nhiều mẫu bát hương mà gia chủ có thể lựa chọn như bát hương in họa tiết chìm, bát hương sứ đắp nổi, bát hương sứ dát vàng và bát hương bát tràng men cổ.

Bình hoa

Không chỉ để trưng bày cạnh bàn thờ, những đôi lọ lộc bình cỡ lớn còn giúp tăng thêm sự trang trọng cho không gian thờ cúng. Ngoài ra, phần lớn gia đình Việt hiện nay sử dụng hai bình hoa để đặt cân xứng hai bên bàn thờ. Vào những ngày lễ Tết, giỗ chạp hay mùng 1 hôm rằm, gia đình thường cắm hoa tươi để bày tỏ lòng thành kính với ông bà tổ tiên. Nếu gia chủ muốn bày tỏ sự độc đáo và sáng tạo, họ có thể lựa chọn các loại hoa khác nhau để tạo ra sự đa dạng trong không gian thờ cúng.

Các vật phẩm thờ cúng khác

Ngoài bát hương và bình hoa, còn có nhiều vật phẩm thờ cúng khác được sử dụng trong không gian thờ cúng như đèn dầu, tượng Phật, nến thờ, bàn thờ mini và các loại trái cây. Tuy nhiên, việc chọn lựa các vật phẩm này phụ thuộc vào từng gia đình và phong cách thờ cúng của họ.

Vì thế, bất kể gia đình sử dụng những vật phẩm thờ cúng nào, điều quan trọng nhất là tâm linh và lòng thành kính của gia đình đối với tổ tiên. Chỉ có vậy, không gian thờ cúng mới thực sự được đầy đủ và tâm linh.

Mâm bồng

Bàn thờ tổ tiên gồm những gì? Mâm bồng là một trong những vật phẩm được sử dụng để đựng hoa quả, bánh kẹo dâng lên ông bà tổ tiên. Tuy nhiên, không chỉ có hoa quả và bánh kẹo, mâm bồng còn có thể được bổ sung thêm nhiều loại thức ăn khác như thịt, cá, rau củ quả, bánh mì… để thể hiện lòng hiếu nghĩa và tôn kính các bậc tiền nhân đã khuất.

Mâm bồng được chuẩn bị đầy đủ bánh trái và được bày tỏ sự kính trọng và lòng thành kính đối với ông bà tổ tiên. Hiện nay, có rất nhiều loại mâm bồng thờ cúng đẹp nhất như mâm đồng vàng, mâm đồng đỏ, mâm đồng khảm tam khí – ngũ sắc, mâm đồng gốm….

Chóe thờ

Chóe thờ là một trong những vật phẩm được dùng để đựng lễ vật thờ cúng cần thiết như gạo, muối, nước. Tùy vào kích thước bàn thờ gia tiên mà gia chủ lựa chọn những mẫu chóe thờ sao cho phù hợp nhất để bài trí bàn thờ gia tiên. Gia chủ có thể sử dụng nhiều loại chóe thờ khác nhau để thể hiện sự tôn kính và lòng thành kính đối với ông bà tổ tiên. Bên cạnh đó, việc thờ 1 chóe, 2 chóe hay 3 chóe sẽ phụ thuộc vào kích thước bàn thờ và nhu cầu thờ cúng của từng gia đình.

Bàn thờ gia tiên gồm những gì? – Nậm rượu

Trên bàn thờ tổ tiên không thể thiếu đi nậm rượu thờ. Đây cũng là một trong những vật phẩm được sử dụng để đựng rượu trắng, dâng lên tổ tiên đồ lễ rượu sạch sẽ và tinh khiết nhất. Ngoài ra, theo phong thủy, nậm rượu còn có tác dụng bảo vệ sức khỏe, hóa giải hung khí. Gia chủ có thể bổ sung thêm một số loại rượu khác nhau để thể hiện sự tôn kính và lòng thành kính đối với ông bà tổ tiên.

Kỷ chén thờ

Theo quan niệm dân gian “trần sao âm vậy”, kỷ chén thờ là món đồ dùng để đựng nước và rượu sạch chưng lên bàn thờ. Không chỉ bày tỏ tấm lòng thành kính của gia chủ, kỷ chén thờ còn tượng trưng cho tình cảm vững chắc, bền lâu trong gia đình. Gia chủ có thể lựa chọn loại kỷ 3 chén hoặc 5 chén sao cho phù hợp với kích thước bàn thờ. Việc bổ sung thêm các loại đồ uống khác nhau cũng là cách thể hiện sự tôn kính và lòng thành kính đối với ông bà tổ tiên.

Ống cắm hương

Ống cắm hương là một vật phẩm vô cùng quan trọng trong nghi lễ thờ cúng, được sử dụng để đựng hương hoặc đũa thờ. Nhờ vào ống cắm hương, việc thắp nhang trở nên dễ dàng và thuận tiện hơn. Ngoài ra, ống cắm hương còn mang trong mình ý nghĩa tôn kính tổ tiên và gợi nhớ về những kỷ niệm đẹp của gia đình.

Đèn thờ

Đèn thờ được coi là một vật phẩm kết nối giữa hai thế giới âm – dương. Trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam, con người sẽ phải trải qua luân hồi khi mất đi. Lúc này, ánh sáng của đèn thờ có tác dụng soi tỏ cho gia tiên đi đúng hướng để gặp lại con cháu. Đối với Phật giáo, ánh sáng của đèn thờ cũng chính là ánh sáng chân lý giúp linh hồn sớm được giác ngộ, giải thoát về cõi Cực Lạc. Để làm cho đèn thờ trở nên phong phú hơn, người ta thường trang trí thêm những hoa văn, hình khắc hay những chữ viết lên bề mặt của đèn thờ.

Bàn thờ gia tiên gồm những gì? – Ấm chén thờ

Bàn thờ tổ tiên là nơi để tôn kính tổ tiên và gửi lời cầu nguyện tới các vị thần. Bộ ấm chén thờ cũng là một trong những vật phẩm thờ cúng quan trọng nhất, được dùng để pha trà dâng lên tổ tiên mỗi ngày. Bộ ấm chén thờ bao gồm 1 ấm và 3 chén hoặc 5 chén, được đặt bên trong đĩa thờ. Sau khi pha xong, gia chủ phải rót trà vào các chén thờ rồi mới đặt lên bàn thờ. Việc làm này thể hiện sự tôn trọng và tri ân đối với những người đã từng sống và để lại di sản cho con cháu.

Bộ đũa, bát thờ

Đúng theo quan niệm người dương thế nào người âm cũng vậy, bộ đũa và bát thờ là hai vật phẩm giúp cho bàn thờ tổ tiên được trọn vẹn hơn. Chưa kể, đũa thờ là biểu tượng của tình yêu thương, sự ấm no và tròn đầy. Bộ đũa, bát thờ thường được làm bằng những chất liệu cao cấp, có thể là gỗ, đồng, bạc hay vàng. Ngoài ra, người ta còn thường trang trí thêm những họa tiết, hình ảnh hay những câu châm ngôn lên bề mặt của đũa, bát thờ để tôn lên giá trị tâm linh của chúng.

Cách sắp xếp bàn thờ gia tiên đơn giản, đúng cách

Sắp xếp bàn thờ gia tiên không đơn thuần chỉ là việc bày trí đồ đạc mà còn có ý nghĩa sâu xa về tâm linh. Để đảm bảo yếu tố thẩm mỹ cũng như đúng với thuần phong mỹ tục, chúng ta cần tuân theo một số nguyên tắc bố trí bàn thờ gia tiên chuẩn phong thủy.

Cụ thể như sau:

• Ngai thờ: Đặt chính giữa bàn thờ và sát với bức tường là cách bài trí bàn thờ tổ  tiên chuẩn nhất. Tuy nhiên, nếu không có điều kiện để đặt ngai thờ, bạn có thể sử dụng di ảnh để đại diện cho thần linh.
• Bát hương: Đặt giữa bàn thờ, mặt nhật nguyệt phải hướng ra ngoài. Trong trường hợp bàn thờ có 3 bát hương, bát hương thờ thần linh có kích thước lớn nhất đặt ở chính giữa, tiếp đến bát hương thờ gia tiên và Bà Cô – Ông Mãnh sẽ nhỏ hơn. Ngoài ra, đối với bàn thờ có nhiều hơn 3 bát, chúng ta cần sắp xếp sao cho đồ đạc được bày trí đúng vị trí và phù hợp với phong thủy.
• Chóe thờ: Để sắp xếp bàn thờ gia tiên đúng cách, gia chủ nên đặt chóe thờ tại vị trí trước bát hương, sau mâm bồng và sắp xếp theo hàng ngang. Tuy nhiên, để phù hợp với không gian bàn thờ, bạn có thể thêm các vật dụng trang trí như đèn thờ, lọ hoa, trái cây, hoa quả…
• Di ảnh: Nếu không có ngai thờ, di ảnh sẽ được đặt ở vị trí chính giữa và sát tường. Di ảnh không chỉ có tác dụng đại diện cho thần linh mà còn là một món đồ trang trí đẹp mắt.
• Lọ hoa: Thường được đặt ở bên trái nếu sử dụng 1 lọ hoa và đặt đối xứng ở hai bên trong trường hợp bàn rộng rãi, có thể đặt được 2 bình hoa. Lọ hoa cũng là một trong những đồ trang trí không thể thiếu trên bàn thờ tổ tiên.
• Mâm bồng: Đặt đối diện ngai thờ, một cái chính giữa để hoa quả, một cái để tiền vàng và một cái dùng để đặt bánh kẹo. Mâm bồng cũng là một trong những vật dụng quan trọng trên bàn thờ, tượng trưng cho sự đầy đủ, sung túc trong cuộc sống.
• Đèn thờ: Gia chủ có thể đặt 1 đèn hoặc một đôi đèn cân xứng ở hai bên bàn thờ, kéo hẳn về phía 2 cạnh của bàn thờ để ánh sáng được lan tỏa rộng khắp bàn thờ. Đèn thờ cũng giống như các vật dụng trên, đóng vai trò quan trọng trong việc trang trí bàn thờ, tạo nên không khí tâm linh, ấm áp cho gia đình.

XEM THÊM: Tấm chống ám khói bàn thờ là gì? Địa chỉ bán ám khói bàn thờ Uy Tín

Cách đặt bàn thờ gia tiên chuẩn phong thủy

Trước đây, gia đình Việt thường đặt cố định bàn thờ tại Trung Cung tức là vị trí trung tâm của ngôi nhà. Thông thường, khi khách đặt chân vào từ cửa chính là có thể thấy ngay bàn thờ tổ tiên tại phòng khách. Đây là cách bày bàn thờ gia tiên quen thuộc, phù hợp kiểu không gian kiến trúc xưa. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều gia đình có xu hướng bày bàn thờ gia tiên tại các phòng khác trong nhà, như phòng ngủ, phòng làm việc, phòng sinh hoạt chung, v.v. để tạo sự đa dạng và phù hợp với không gian sống của mỗi gia đình.

Vị trí đặt bàn thờ

Bàn thờ tổ tiên gồm những gì? Đặt bàn thờ gia tiên ở đâu? Bàn thờ tổ tiên thường sẽ được đặt tại một phòng riêng. Tuy nhiên,  với những gia đình có diện tích nhỏ hẹp, bàn thờ sẽ được đặt ở phòng khách vì đây là nơi trang nghiêm, thoáng đãng nhất trong ngôi nhà. Để tìm vị trí tốt nhất cho bàn thờ gia tiên, gia chủ cần lưu ý những điều sau:

• Không được đặt bàn thờ ngược hướng với hướng nhà vì theo quan niệm phong thủy, điều này khiến cho gia đình thường xuyên bất hòa. Vì thế cần đặt lại vị trí bàn thờ để loại bỏ hung khí.
• Không đặt bàn thờ gần phòng vệ sinh và bếp: Đặt bàn thờ ở vị trí này sẽ phạm phải tội bất kính, không tôn trọng thần linh và tổ tiên. Điều này dễ khiến cho vận thế của gia đình không ổn định, thậm chí là giảm sút. Vì vậy, khi không có phòng riêng để đặt bàn thờ, gia chủ nên sắp xếp sao cho bàn thờ không gần các khu vực này.
• Không được đặt bàn thờ dưới xà ngang: Nhiều chuyên gia phong thủy cho rằng, xà ngang là nơi sản sinh ra ra hung khí. Do đó, nếu đặt bàn thờ dưới xà ngang có thể khiến cho các thành viên trong gia đình bị đau đầu, suy nhược, nặng hơn thì ảnh hưởng đến vận khí của gia đình. Nếu không có cách nào khác, gia chủ có thể sử dụng các loại thảm, rèm cửa hay màn che để che chắn xà ngang.
• Không đặt bàn thờ ngay cửa ra vào: Đây là nơi gió thổi dễ làm động bát hương. Bên cạnh đó còn đón nhận nhiều sát khí từ ngoài vào. Bởi vì là lối đi lại nên dễ ồn ào, làm mất đi sự thanh tịnh của nơi thờ cúng linh thiêng. Nếu không có cách nào khác, gia chủ nên cải tạo lại nơi đặt bàn thờ.
• Không đặt bàn thờ trong phòng ngủ: Đây là việc làm hết sức cấm kỵ, làm mất đi sự trang nghiêm và tôn kính. Nếu thực sự không có phòng riêng để đặt bàn thờ, gia chủ có thể đặt bàn thờ gia tiên trong tủ đồ hoặc tủ quần áo.

Bên trái bàn thờ phải luôn sạch sẽ, không được đặt thùng rác hoặc các vật ô uế vì sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe và sự nghiệp của các thành viên trong gia đình. Ngoài ra, để tăng thêm khí chất cho bàn thờ tổ tiên, gia chủ có thể bày trí thêm các loại cây cảnh, đồ trang trí hay đèn cúng để làm cho không gian trở nên trang nghiêm và ấm cúng hơn.

Hướng đặt bàn thờ

Đối với nhiều gia đình, việc đặt bàn thờ tổ tiên là vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách đặt bàn thờ và chọn hướng đúng phong thủy. Để giúp các gia chủ xác định hướng đặt bàn thờ gia tiên phù hợp, các chuyên gia phong thủy đưa ra một số lưu ý như sau:

• Đối với những gia chủ mệnh Thủy, Mộc, Hỏa, nên đặt bàn thờ tổ tiên theo các hướng Đông, Đông Nam, Nam, Bắc để tạo ra sự cân bằng và hài hòa trong không gian sống của gia đình.
• Đối với những gia chủ mệnh Kim và Thổ, nên đặt bàn thờ gia tiên theo các hướng như Đông, Đông Nam, Nam, Bắc để đảm bảo sự ổn định và thu hút vượng khí.
• Ngoài ra, các hướng đặt bàn thờ gia tiên đẹp nhất là Thiên Lộc và Quý Nhân, mang đến may mắn và tài lộc cho gia đình.
• Tránh đặt bàn thờ nhìn ra hướng Đông Bắc và Tây Nam vì đây là hướng Ngũ Quỷ, gây ra tiềm ẩn nguy cơ cho gia đình.
• Không nên đặt bàn thờ ở hướng Đông Bắc nhìn ra hướng Tây Nam để tránh gây ra xung đột và rủi ro không đáng có.

Với những lưu ý trên, các gia chủ sẽ có thể đặt bàn thờ gia tiên một cách chính xác và phù hợp với phong thủy. Đặt bàn thờ đúng cách không chỉ giúp gia đình được bình an, may mắn mà còn giúp tăng cường vượng khí và tài lộc cho gia đình.